krogulec Accipiter nisus
Młody krogulec czatujący przy karmniku na sikory
wielkości gołębia miejskiego. Samiec jest o około 1/3 mniejszy od samicy i jaskrawiej od niej ubarwiony. Wierzch jego ciała jest niebieskoszary, na białawym spodzie widać rdzawe prążkowanie. Tęczówka dorosłego samca jest pomarańczowa. Samica ma wierzch ciała szary, od spodu białoszary, z poprzeczni ciemnymi pręgami; jej policzki są jasne, tęczówka oka żółta. Krogulec ma długie, żółte nogi i stosunkowy długi, ostro ucięty na końcu ogon.
Ptaki te w szacie juwenalnej są brązowe, prążki na ich piersi są szerokie i swym kształtem przypominają serce.
Jest to jeden z najliczniejszych naszych ptaków drapieżnych; to także gatunek, który regularnie poluje w naszych ogrodach. Ofiarami krogulca padają małe ptaki – przeważnie sikory, wróble i dzwońce. Rzadko udaje mu się pochwycić gołębia bądź srokę. Co ciekawe, dysproporcja wielkości między samcem a samicą powoduje to, iż ptaki te polują na rożne ofiary: samiec będzie polował na ptaki małe, natomiast samicę będą interesowały większe ofiary. Dzięki temu ptaki nie konkurują ze sobą o pokarm.
Polując na swoje ofiary, krogulce wykorzystują element zaskoczenia. Aby dostać się niepostrzeżenie w pobliże swoich ofiar, latają, kryjąc się za wszelkiego rodzaju osłonami, takimi jak płoty, krzaki, murki czy budynki, często na wysokości ~0,5m.
Niekiedy polują z zasadzki, ale czas oczekiwania na ofiarę nigdy nie trwa zbyt długo i drapieżnik szuka nowej czatowni. Aby zaspokoić swoje potrzeby żywieniowe, krogulce muszą dziennie pochwycić co najmniej dwa ptaki. Często polują na ptaki gromadzące się przy karmnikach i przy wodopoju.
W locie ptak ten jest bardzo charakterystyczny. Wykonuje kilka szybkich uderzeń skrzydłami, po czym przez chwilę leci lotem ślizgowym. Jego skrzydła w locie wydają się być nieproporcjonalnie krótkie względem tułowia. Dzieje się tak za sprawą długiego ogona.
Swoje gniazdo krogulec zakłada niedaleko skraju lasu, czasem w zadrzewieniach śródpolnych. Wychowuje tylko jeden lęg w roku. Jest to ptak częściowo wędrowny. Najwięcej krogulców można zaobserwować podczas przelotu wiosennego lub jesiennego na polskim wybrzeżu, z czego najlepsze do obserwacji są: półwysep Helski wiosną i Mierzeja Wiślana jesienią
