Wersja z 11:37, 5 lis 2009

Ptasie Wędrówki

Mało kto z nas nie widział lecących w kluczu gęsi czy żurawi. Można je zobaczyć wczesną wiosną oraz jesienią. Przed latem ciągną na północ i na wschód, by odbyć lęgi w najdogodniejszych dla siebie warunkach. Jesienią wracają, uciekając przed nadchodzącą srogą zimą; wtedy ich celem są zachodnia Europa i okolice Morza Śródziemnego. Oczywiście wędrują nie tylko gęsi i żurawie, ale również bociany, jaskółki i wiele innych mniejszych ptaków, w tym najmniejszy w Europie mysikrólik.

Ptaki takie, jak nasz ogrodowy zaganiacz czy niektóre pokrzewki wędrują znacznie dalej na południe, niż gęsi czy żurawie, bo aż do środkowej Afryki. Ich wędrówka nie jest tak spektakularna jak ptaków dużych. Małe wróblaki ze względu na niewielkie rozmiary i bardzo szybką przemianę materii muszę wędrować dłużej, niż większe ptaki. Ponadto są narażone na znacznie większą liczbę drapieżników. Dlatego duża ich część wędruje pod osłoną nocy. Wędrówka ta przebiega skokowo, to znaczy, że w ciągu jednej nocy ptak pokonuje nawet kilkaset kilometrów, następnie zatrzymuję się i żeruje przez kilka dni, żeby uzupełnić swoje zapasy energetyczne i wykonać kolejny skok. Podczas takiego skoku masa jego ciała może spaść nawet o 30 %; to z pewnością bardzo dużo dla kogoś, kto waży około 13 gram. Gdyby w miejsce zaganiacza czy trzcinniczka postawić człowieka-wędrowca, musiałby on w ciągu jednej nocy przejść trasę z Warszawy do Rzymu, i to bez przerwy na posiłek.

Inne małe ptaki, takie jak sikory czy raniuszki wędrują w ciągu dnia, nieustannie żerując. Ich wędrówka jest jeszcze wolniejsza niż drozdów, pokrzewek czy zaganiaczy, ale także jej cel nie jest tak odległy, jak w przypadku tamtych, ponieważ ptaki te właściwie „kręcą się” w kółko po Europie.

Ptakiem, który pokonuje najdłuższą trasę podczas wędrówki jest rybitwa popielata ponieważ lata z północnego koła polarnego na południowe i z powrotem pokonując do 30 tys. kilometrów w jedną stronę. Rybitwę tą możemy zobaczyć na przelotach w okolicach ujścia Wisły gdzie niegdyś sporadycznie odbywała lęgi.

O tym, w jaki sposób ptaki wędrują, dowiadujemy się dzięki ich obrączkowaniu (zobacz obrączkowanie dzikich ptaków).